Báo vnexpress đăng bài viết ở mục tư vấn pháp luật với câu hỏi của khán giả Tuấn Phong như sau: 

"Chiếc xe khách chở em tôi gặp nạn khiến cô ấy bị thương khá nặng. Xin hỏi, trách nhiệm của chủ xe như thế nào? Gia đình tôi phải làm gì để bảo đảm quyền lợi cho em tôi?"

Đây là trường hợp rất điển hình liên quan đến quyền lợi bảo hiểm của hành khách đi trên xe nên xin được đăng nội dung này vào mục Tư vấn - Hỏi đáp để khách hàng của tanbaohiem.com hiểu được quyền lợi của mình khi tham gia giao thông trên các phương tiện công cộng.

Trả lời:

Giữa em bạn và chủ xe đã phát sinh quan hệ hợp đồng vận chuyển hành khách. Theo quy định tại khoản 1 Điều 533 Bộ luật Dân sự, trong trường hợp tính mạng, sức khỏe và hành lý của hành khách bị thiệt hại, bên vận chuyển phải bồi thường.

Áp dụng điều 609, việc bồi thường gồm:

+ Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của em bạn.

+ Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của em bạn. Nếu thu nhập thực tế không ổn định hoặc không thể xác định được thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại.

+ Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc em bạn trong thời gian điều trị. Nếu em bạn bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc em bạn.

+ Một khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần mà em bạn phải gánh chịu do các bên thỏa thuận. Nếu không thỏa thuận được, mức tối đa không quá 30 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định.

Theo quy định tại điều 605, việc bồi thường tuân theo nguyên tắc: “Thiệt hại phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”.

Do vậy, trên cơ sở xác định thiệt hại do sức khỏe của em bạn bị xâm phạm, gia đình bạn và chủ xe có thể thỏa thuận về hình thức và mức bồi thường thiệt hại. Trong trường hợp, hai bên không thể thỏa thuận được hoặc chủ xe trốn tránh trách nhiệm bồi thường thiệt hại, em bạn hoặc người đại diện của em bạn có thể khởi kiện chủ xe ra Tòa án nhân dân cấp huyện nơi chủ xe cư trú (hoặc có trụ sở) để được giải quyết.

Bạn cần lưu ý việc mua bảo hiểm cho hành khách là nghĩa vụ bắt buộc của chủ xe. Giấy chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới là bằng chứng giao kết hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự giữa chủ xe cơ giới với doanh nghiệp bảo hiểm.

Theo Điều 14 Nghị định 103/2008/NĐ-CP ngày 16/9/2008 về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, "trường hợp chủ xe cơ giới chết hoặc bị thương tật toàn bộ vĩnh viễn, doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường trực tiếp cho người bị thiệt hại”. Trong trường hợp này, trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho em bạn thuộc về doanh nghiệp bảo hiểm mà chủ xe tham gia bảo hiểm.

Thạc sĩ, luật sư Phạm Thanh Bình